به گزارش نجواخبر، پیشینه این منطقه به دوران پیش از اسلام باز می‌گردد که با نام "گبرش" شناخته می‌شد و بعدها به تفرش تغییر نام داد.
این منطقه به دلیل قرار گرفتن در بین رشته‌ها کوه های زیبا، دارای آب و هوایی مطبوع و روستاهایی بکر است که برخی از این روستاها همچون طاد، نقوسان، دلارام و ... تحت عنوان روستاهای نمونه گردشگری معرفی شده‌اند. از شهر تفرش به دلیل برخورداری از درختان و باغات شهری تحت عنوان باغ شهر یاد می‌شود و خوشبختانه هنوز باغات این شهر به خوبی حفظ شده‌اند.
تفرش به واسطه قدمت خود ابنیه تاریخی بسیاری را در خود جای داده است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به مجموعه تاریخی شش ناو، تکیه زاغرم، آب انبار بلور، شهر زیرزمینی و ... اشاره کرد، این ابنیه نشان از ریشه دار بودن تاریخ در این سرزمین دارد.
یکی از خاص ترین مجموعه های تاریخی شهر تفرش، مجموعه شش ناو است که شامل بخش های مختلفی همچون قنات مربوط به دوره سلجوقی، تکیه و حمام مربوط به دوره قاجار، مسجد مربوط به اوایل دوره قاجار و مسجد تابستانی با قدمت 100 سال می‌شود و در واقع قنات، قدیمی ترین بخش این مجموعه به شمار می‌رود.
این مجموعه هفت قسمت دارد که آخرین قسمتی که به ثبت ملی رسیده، چنار شش ناو است که حدود 700 سال سن دارد.
به گفته سید مهدی رحیمی کارشناس میراث فرهنگی، اداره کل میراث فرهنگی استان مرکزی، تاکنون طی چندین مرحله مرمت این مجموعه به انجام رسیده است که شامل مرمت و کف سازی تکیه، حمام و مسجد تابستانی بوده است.
در حال حاضر تکیه شش ناو برای مجالس شبیه خوانی و تغزیه استفاده می‌شود، اما مسجد تابستانی کاربری خاصی ندارد و به عنوان یک عنصر تاریخی در معرض بازدید قرار دارد. حمام مجموعه نیز دچار تغییر کاربری شده و در حال حاضر به عنوان زورخانه مورد استفاده قرار گرفته است و روزهای پنجشنبه ورزش های باستانی در آن برگزار می‌شود.
قنات شش ناو که در گذشته آب آن از طریق ناودان به شش قسمت مساوی برای مصرف شرب و آبیاری اراضی کشاورزی تقسیم می‌شد نیز همچنان طبق روال گذشته جاریست، میزان دبی قنات کم نشده است البته در فصول کم آبی قدری دبی کاهش می‌یابد، اما محسوس نیست و به دلیل اینکه هیچ گاه نسبت به لایروبی آن کوتاهی نشده است، وضعیت آبی آن مناسب است و هیچ مشکلی ندارد.
به گزارش ایسنا، یکی از شاخص ترین و جذاب ترین جاذبه های گردشگری و تاریخی شهر تفرش که اخیرا مورد کاوش و بهره برداری قرار گرفته است، شهر زیرزمینی تفرش است که هنوز نام مشخصی برای خود ندارد و قدمت آن به 400 سال پیش باز می‌گردد.
این شهر در منطقه ترخوران تفرش واقع شده و کاوش آن در سال ۹۸ کلید خورد. مساحت آن حدود ۱۵۰ هکتار تخمین زده می‌شود که در این صورت می‌توان از دستکند تفرش به عنوان بزرگترین شهر زیرزمینی ایران و حتی خاورمیانه نام برد.
تاکنون دو مرحله کاوش دو فضای حدود ۴۰۰ متری در این مجموعه انجام شده است. در طول پروژه تعدادی سفال، پی‌سوز و استخوان، هاون سنگی و آثار حیات کشف شده است و تا این مرحله از کاوش نیز قدمت این شهر مربوط به دوره سلجوقیان تخمین زده شده است.
این دستکند سه طبقه است و به گفته کارشناس میراث فرهنگی، هر طبقه از این شهر زیرزمینی به صورت عمدی پر شده و تا دو سال پیش نیز در زیر زمین مدفون باقی مانده بود.
تکیه زاغرم که در محله زاغرم تفرش واقع شده است نیز دیگر جاذبه شهر تفرش به شمار می‌رود.
علت نامگذاری این تکیه وجود زاغه های زیرزمینی بسیار در این منطقه از تفرش است و مصداق این زاغه‌ها وجود شهر زیرزمینی تفرش است که سال گذشته مورد کاوش و نمایش قرار گرفت.
قدمت تکیه زاغرم به دوره صفوی و دوره قاجار بازمی‌گردد و با ۱۵۰ ساله خود، یکی از قدیمی‌ترین تکیه‌های کشور به‌شمار می‌رود و در سال 1378 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
در معماری تکیه از خشت، کاهگل و تیرهای چوبی استفاده شده است، علم تکیه چوبی و دارای دو دست است و به گفته ابراهیم شعبانی مسئول تکیه، قدیمی ترین علم تفرش به شمار می‌رود که ساخت آن به 1204 هجری قمری باز می‌گردد و در ماه محرم سه روز علم گردانی عصر تاسوعا و صبح و عصر عاشورا انجام می‌شود.
این تکیه یک آب انبار دارد که به موزه مردم شناسی تبدیل شده است.
به گزارش ایسنا، جاذبه های تاریخی تفرش تمامی ندارد و مسلما چیزی جز دیدن از نزدیک این زیبایی‌ها نمی‌تواند اثبات کننده این مدعا باشد، بویژه اینکه در کنار این جاذبه های تاریخی، جاذبه های طبیعی این منطقه نیز دیدنی است.
تفرش روستاهای گردشگری بسیاری دارد که هر کدام شاخصه خاصی دارند، یکی از خاص ترین روستاهای تفرش، که در فاصله 500 متری این شهر واقع شده، روستای "طاد" زادگان حکیم نظامی گنجوی است.
خانه حکیم نظامی پس از ترمیم و بازسازی کامل از سوی میراث فرهنگی و دهیاری روستای طاد که با هزینه حدود 500 میلیون تومان انجام شد، در دو طبقه و 140 متر زمین اسفندماه سال گذشته رسما افتتاح شد.
گذشته از اینکه خانه حکیم نظامی به تنهایی می‌تواند جاذبه گردشگری برای یک منطقه به شمار رود، اما روستای طاد ویژگی های خاص دیگری نیز دارد که قطعا می‌تواند گردشگران بسیاری را به خود جلب کند.
تمام کوچه های این روستا با نام مفاخر و مشاهیر تفرش نامگذاری شده‌اند به طوری که با گذر از کوچه پس کوچه های آن می‌توان نام بزرگان ایران و دنیا را دید که زینت بخش روستا شده‌اند.
در واقع، نظامی تنها ستاره‌ای نیست که نام و یادش در آسمان تفرش می‌درخشد، تفرش در کنار تاریخ غنی خود، از نظر علمی نیز خاستگاه بزرگان بسیاری است و تاکنون 22 پدر علمی و 500 نخبه و دانشمند را تقدیم کشور کرده است که از جمله آنها می‌توان از پروفسور محمود حسابی پدر علم فیزیک نوین ایران، استاد عباس سحاب پدر علم جغرافیا، عیسی بهنام پایه گذار موزه مردم شناسی تهران، ابوالقاسم بهرامی پدر علم میکروب شناسی، پروفسور اردشیر قوام زاده پدر پیوند مغز استخوان ایران، احمد پارسا پدر علم گیاه شناسی، سید عبدالحسین میرسپاسی پدر علم روان‌شناسی و جواد حاجیان پدر علم زمین شناسی نام برد.
پروانه وثوق مادر درمان سرطان ایران، دکتر مریم میرهادی نخستین دندانپزشک ایران و مریم رحیمی ترخورانی نیز از جمله زنان بزرگی هستند که این دیار عالم خیز پرورده است.
این شهرستان در ادبیات و هنر و سیاست و ... نیز بزرگان بسیاری را در خود پرورده است.
به گزارش ایسنا، تفرش همواره مقصد بسیاری از گردشگران بوده است و در این روزهای گرم سال، با آب و هوای سالم و مطبوع می‌تواند مقصد مناسبی برای گذران فراغت باشد و ضمن دیدن مناظری چشم نواز و سرسبز، می‌توان عمق تاریخ را در این خطه به چشم دید.